1 TEMMUZ 2020’DE ONBİNLERCE İŞLETMEYİ İLGİLENDİREN ÖNEMLİ BİR UYGULAMA BAŞLIYOR.
Manavından fırınına, pastanecisinden, taksicisine, mobilyacısından giyim eşyası satanlara kadar bir kişi bile çalıştırsa binlerce işyeri için yeni dönem başlıyor.
1 Temmuz’da, on binlerce işletmeyi ilgilendiren önemli bir uygulama başlıyor. Bu tarihten itibaren, bir kişi bile çalıştıran işyerlerine, iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi bulundurma zorunluluğu geliyor.
Konunun detayına girmeden kısaca özetlemek gerekirse iş kazalarını önlemek amacıyla 2012 yılında, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu çıkartıldı. Her iş yerinde bir iş güvenliği uzmanı ile işyeri hekimi bulundurma zorunluluğu getiren kanun kapsamında da işyerleri; az tehlikeli, tehlikeli, çok tehlikeli olmak üzere üç gruba ayrılarak işletmelere, zorunlu uygulama için geçiş süresi tanındı. 50 kişinin altında çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli işyerleri için hekim ve iş güvenliği uzmanı istihdam etme zorunluluğu, 2014’ün Ocak ayında başladı.
KAMU VE ÖZEL SEKTÖR
Kanunda öngörülen geçiş sürecinin son aşaması da 1 Temmuz’da tamamlanıyor ve bu tarihten itibaren ister kamu olsun ister özel, az tehlikeli ve 50’den az çalışanı olan tüm işyerleri için zorunluluk başlıyor. Böylece, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu da resmen uygulamaya girmiş oluyor. Yeni uygulamanın kaç işletmeyi ilgilendirdiğine bakacak olursak, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) verilerine göre yaklaşık işyeri sayısı 1,7 milyonun biraz üzerinde. 50’den az çalışanı olan işletme sayısı ise, 1 milyon 654 bin. Bunların yarısının az tehlikeli işlerde faaliyet gösterdiğini varsayarsak, yaklaşık olarak az tehlikeli sınıfta bulunan 500 binin üzerinde işletmenin hekim ve iş güvenliği uzmanı bulundurma zorunluluğu ortaya çıkıyor.
CEZASI 24 BİN LİRA
Yeri gelmişken şunu da belirtelim: Yeni düzenlemede, 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli işyerlerine bazı esneklik de tanınıyor. İşverenin kendisi ya da görevlendireceği bir kişi, gerekli eğitimleri almak kaydıyla; işe giriş ve periyodik muayeneler, tetkikler hariç, iş sağlığı ve güvenliği hizmetini kendi yürütebilecek. Kanunda belirtilen kurallara uymamanın cezası nedir? 2019 yılı için belirlenen ceza az tehlikeli işletmeler için 9574 TL ile 11967 TL arasında değişiyor, ancak hem iş güvenliği uzmanı hem de hekim için ayrı ayrı ve istihdam edilmeyen her ay için ceza katlanarak artıyor; aylık 24 bin liraya kadar çıkabiliyor.
YÜZLERCE MESLEK VE BİNLERCE İŞYERİ
1 Temmuz’da zorunlu olarak iş güvenliği uzmanı ve hekim istihdam edecek az tehlikeli işyerleri; tarımdan gıdaya, mobilyadan otomotive, elektronikten taşımacılığa kadar yüzlerce mesleği kapsıyor. Belli başlıları ise şöyle: Meyve-sebze yetiştiriciliği-depolanması-satılması, tohumculuk, tahıl ürünleri ile ilgili tüm işyerleri, dondurulmuş gıda üretimi, ekmek fırınları, pastaneler, manavlar, makarna üreticileri, çikolata-kakao ve şekerleme ürünleri imalatı-depolanması-satışı, çay ve kahve üretimi, tüm içecek ürünlerinin üretimi-satışı, kafeler, mobilya satıcıları, tüm tekstil-konfeksiyon üretimi ve satışı yapan işyerleri, oto bayileri, nalburlar, bilgisayar ile ilgili tüm işler, oyuncak satıcıları, müzayede şirketleri, su ticareti yapan şirketler, eczaneler, taksiler, araç kiralama şirketleri.
1 TEMMUZDAN SONRA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
- Kamu ve özel tüm işyerleri, iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi çalıştırmak zorundadır.
- İşyerleri faaliyetlerine göre; tehlikeli, çok tehlikeli, az tehlikeli olmak üzere üç gruba ayrılıyor.*
- Tüm işyerleri iş kazası ve meslek hastalığına karşı risk değerlendirmesi yapacak.
- 10’dan az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinin iş güvenliği konusundaki giderlerini devlet destekleyecek.
- İşverenler Ortak Sağlı ve Güvenlik Birimlerinden (OSGB) hizmet alabilecek.
- Tüm işyerleri acil eylem planı hazırlayacak.
- Tüm çalışanlara iş sağlığı ve güvenliği konusunda eğitim verilmesi zorunlu. Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde çalışanlar mesleki eğitim ve belge alacak.
